Po co się odchudzamy i co z tego wynika

Dzisiaj chciałbym się razem z wami zastanowić nad celem odchudzania. Wydaje mi się, że taka dyskusja może przynieść trochę ulgi niektórym z nas – szczególnie tym, którzy walczą z kilkoma kilo, których nie mogą zgubić.

Do napisania tego postu zainspirowały mnie, jak to się często zdarza - wasze komentarze, a w szczególności takie w stylu:

Biegam już prawie 2 miesiące, a waga stoi w miejscu!

Czy utrata wagi jest celem odchudzania?

Utrata wagi jako cel odchudzania jest w nas prawie zakodowana. „Odchudzam się, żeby zrzucić wagę”, „Próbuję zrzucić zbędne kilogramy” „Mam nadwagę” to standardowe wypowiedzi ludzi walczących z otyłością. Wszystkie sformułowania dotyczą kilogramów lub wagi.

Przyznam się szczerze, że ja również wpadałem w tą pułapkę, stając regularnie na wadze i sprawdzając zmiany – jak ich nie było – byłem zdruzgotany. Szczególnie, gdy zacząłem swoje odchudzanie i ważyłem się regularnie raz w tygodniu, i jeśli w danym tygodniu nie było zmiany, widziałem ten tydzień jako stracony i potrafiłem naprawdę ”mieć doła”.

Ale czy to jest słuszne? Czy w odchudzaniu chodzi właśnie o to? Czy pilnujemy diety i ćwiczymy po to tylko, żeby kiedy stajemy na wadze, strzałka pokazywała inną liczbę? Chyba nie.

Prawda dotarła do mnie, kiedy natrafiłem przypadkiem na wyniki badania wpływu szerokości talii na ryzyko chorób serca, w których opisano, iż badania amerykańskich naukowców wskazują, że obwód w pasie ma znacznie większą korelację ze śmiertelnością z powodu chorób serca niż wskaźnik BMI (przeczytaj ten artykuł).

Celem odchudzania nie jest utrata wagi, ale zrzucanie zbędnego tłuszczu

Odchudzamy się nie po to, żeby zrzucić wagę – chcemy zrzucić zbędny tłuszcz – po to się odchudzamy!

• Chcemy mieć zgrabne sylwetki i czuć się lekko i zdrowo.
• Chcemy mieć jeden podbródek.
• Chcemy, żeby nasze mięśnie brzucha ładnie się rysowały pod skórą, żeby brzuchy były płaskie, a uda i pośladki sprężyste i jędrne.

To są cele odchudzania!

Tak naprawdę osoby odchudzające się powinny mówić: „Próbuję zrzucić zbędne sadło”, „Chcę spalić nadmierny tłuszcz” czy coś w tym stylu, a wszystkie sformułowania odnoszące się jedynie do wagi powinny wyrzucić do kosza.

Dlaczego to jest takie ważne

Różnica między gubieniem tłuszczu a gubieniem wagi może wydawać się nieistotna, jednak bardzo często ma niesamowity wpływ na samopoczucie osoby odchudzającej się i na to czy odniesie się sukces w odchudzaniu.

Wyobraźmy sobie niewysportowaną osobę (np. Zosię), która chce schudnąć 5 kilo, ponieważ na boczkach pojawił jej się tłuszczyk, który trochę wylewa się za pasek. Wyobraźmy sobie, że Zosia przechodzi na dietę i rozpoczyna bieganie zgodnie z 10 tygodniowym planem biegania oraz dorzuca trochę ćwiczeń anaerobowych.

Po trzech miesiącach nasza Zosia ma już znacznie lepszą kondycję: biega co drugi dzień po 40 min bez przerwy i ćwiczy regularnie brzuszki i pompki, grzbiety i jakieś jeszcze ćwiczenia z ciężarkami - również co drugi dzień po pół godziny.

Jaki będzie efekt, gdy Zosia po 3 miesiącach wejdzie na wagę? – NIE WIADOMO. Może się okazać, że waży mniej, ale może się też okazać – że waży więcej!

Jeśli Zosia była naprawdę niewysportowana, to rozwój mięśni jaki nastąpił w ciągu 2 miesięcy regularnych ćwiczeń będzie bardzo duży. Ta sama objętość mięśni waży znacznie więcej niż tłuszcz. Nawet jeśli Zosia zgubiła 5 kilo tłuszczu, nie wiemy ile wyrobiła sobie w tym czasie mięsni. Im mniej wysportowana była na początku – tym więcej.

• Może wyrobiła sobie 5 kilo mięśni - wtedy jej waga się nie zmieni.
• Może 6kg - jeśli tak, to patrząc jedynie na wagę, dostanie pewnie załamania nerwowego myśląc, że przytyła i rzuci „to całe ćwiczenie, które nie działa..”.
• Może też rozwinęła jedynie 3kg mięśni i patrząc na wagę będzie myślała: „Trochę wolno idzie, ale jak się bardziej postaram to się uda” i z tą myślą zacznie biegać więcej i ćwiczyć więcej... rozwijając większe mięśnie.. i podnosząc swoją wagę i za kolejne 3 miesiące mając już 6 kilo mięśni.

Aby właściwie reagować na efekty odchudzania, oprócz patrzenia na wagę, nasza Zuzia powinna więc patrzeć też na swoje ciało. Czy te fałdy tłuszczu co się wylewały zza paska są tam jeszcze? Jak zmienił się obwód w pasie, obwód ud itp. - to są prawdziwe wyznaczniki sukcesu odchudzania a nie sama waga.

Albo inny przykład:

Jeśli szczupła osoba rozpocznie intensywne ćwiczenia i rozwinie swoje mięśnie, jej waga wzrośnie. Czy to znaczy, że dana osoba utyła? Raczej nie!

Dlatego właśnie skupienie się na zgubieniu tłuszczu a nie gubieniu wagi jest takie ważne. To właśnie po utracie tłuszczu widzisz czy odnosisz sukces czy nie, a nie po zmianie wagi.

Jeśli więc również Ty masz ten problem, że biegasz regularnie od dwóch miesięcy a waga ani drgnęła, to zamiast rozpaczać – ciesz się. Mięśnie rozwinęły Ci się na pewno. W końcu teraz biegniesz znacznie dłużej niż na początku i dajesz radę. Skoro waga ani drgnęła to znaczy, że gubiłeś też trochę tłuszczu – inaczej wzrost mięśni spowodowałby wzrost wagi.

Czy to znaczy, że powinienem wyrzucić wagę?

Po tych moich wszystkich argumentach może Cię kusić, żeby zupełnie wyrzucić swoją wagę. Nie rób tego.

Opisane powyżej przykłady dotyczą ludzi z niewielką nadwagą. W przypadku osób z dużą nadwagą lub z otyłością, rozwój mięśni nie zrekompensuje utraty tłuszczu. Jeśli masz bardzo dużą nadwagę – Twój BMI wskazuje na otyłość – dieta i ćwiczenia powinny raczej powodować utratę ogólnej wagi ciała. Jeśli Twoja waga przez długi czas nie spada, to znaczy, że coś nie działa.

Nawet jeśli masz do zgubienia kilka kilo, też trzymaj wagę w domu. Waga jest wskaźnikiem, który pomaże Ci motywować się i śledzić zmiany. Pamiętaj tylko, że nie jest ostateczną wyrocznią. Wskazania wagi trzeba analizować w odniesieniu do ilości ćwiczeń, diety i poziomu swojej nadwagi, a nie ślepo starać się zrzucić kolejny kilogram.

Waga też przyda Ci się jak już schudniesz - do monitorowania siebie w celu przedwczesnego wykrycia ewentualnych negatywnych ruchów wagi z powrotem w górę.